BANDIRMA VE KÖYLERİNİ YAKAN YUNAN

İSGAL KUVVETLERİNİN KOVULDUGU

Bandırma’nın onda dokuzunu ve sekiz köyünü yakan Yunan isgal

kuvvetlerinin bölgeden kovuldugu, açıkta, aç susuz kalarak muhacir ve

mülteci durumunda bulunan yirmi bin kadar Müslümanın barınma ve

gıda ihtiyacının temin edildigi, elden geldigince tedarik edilmek üzere

diger ihtiyaçlarının da bildirilmesi.

27 Eylül 1922

Dâhiliye Nezâret-i Celîlesine

Devletlü efendim hazretleri,

Ma‘a't-te’essüf Bandırma'nın onda dokuzunu ve simdilik tahkîk edilebilen

kurânın sekizini ihrâk eden hâ’in düsman lehü'l-hamd kasabamızdan tard ve

def‘edilmisdir. Ancak me’vâsız kalan yirmi bin kadar nüfûsun ihtiyâcât-ı

mütenevvi‘asından en ziyâde kendisine ihtiyâc hâsıl olan çadırın yarın gidecek

vapurla gönderilmek üzre âcilen tedâriki husûsuna delâlet buyurulması ehemmiyetle

arz ve ricâ olunur efendim.

Fî 21 Eylül sene [1]338

Memâlik-i Mesgûle

Müslümanları Müdâfa‘a-i

Hukûk Cem‘iyeti

Re’îsi

52546

Bandırma ile kurâsının keyfiyyet-i ihrâkından dolayı me’vâsız ve melce’siz

kalan muhâcirîn ve mültecîlere ihtiyâcâtına medâr olmak üzre müsta‘celiyyet-i

maslahata binâ’en yüz çuval dakîkin bi'l-i‘lân pazarlık sûretiyle mübâya‘ası husûsu

tezekkür kılındı. Ol bâbda emr ü fermân hazret-i men-lehü'l-emrindir.

Fî 24 Eylül sene [1]338

_kdâr-ı Muhâcirîn Komisyonu Re’îsi

Müdîriyyet-i Umûmiyye Mu‘âvini

ve diger a‘zâların imzaları

287

Ber-mûceb-i karar yüz çuval derûnunda yedi bin iki yüz kilo dakîk

bi'l-mübâya‘a Bandırma'ya sevkedildigi cihetle dosyasında hıfzına müsâ‘ade

buyurulmak bâbında.

Fî 27 Eylül sene [13]38

_kdâr Komisyonu Re’îsi

ve Müdîriyyet-i Umûmiyye-i

Aliyyeleri Mu‘âvini Nâmına

_mza

Dâhiliye Nezâreti

Asâ’ir ve Muhâcirîn Müdîriyyet-i Umûmiyyesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmetine

Bandırma Kumandanlıgı Cânib-i Âlîsine

Düsmanın mukaddes vatanımızda îkâ‘ eyledigi mezâlim ve cinâyâta zamîmeten

Bandırma'nın da ihrâk edildigi ve ahâlî-i Müslime'nin pek elîm bir hâlde açıkda

kaldıgı beyânıyla mikdâr-ı kâfî çadır irsâli lüzûmu Memâlik-i Mesgûle Müslümanları

Müdâfa‘a-i Hukûk Cem‘iyeti'nin 21 Eylül sene [1]338 târîhli tezkiresiyle is‘âr

edildikden, bu zavallı dindâslarımızın barındırılması ve tehvîn-i ihtiyâcına âcilen

medâr olmak üzre simdilik elimizde mevcûd olan yüz çuval un, dokuz yüz kilo pirinç

ile yüz altmıs çadır me’mûr-ı mahsûsuna tevdî‘an irsâl kılınmıs oldugundan îfâ-yı

muktezâsıyla bu bâbdaki tesellüm mazbatasının irsâli ve imkân hâsıl oldugu takdîrde

tedârik ve irsâl edilmek üzre daha ne gibi mevâdda ihtiyâc bulundugunun is‘ârı ricâ ve

bi'l-vesîle te’yîd-i hürmet olunur efendim.

25/9/[13]38

BCA. 272 11 16 62 11

EZİNE VE BAYRAMİÇ’TE YUNANLILAR TARAFINDAN İSKENCEYLE

ÖLDÜRÜLÜP KUYU VE ÇUKURLARA ATILAN

İNSAN CESETLERİNİN BULUNDUGU

Ezine ve Bayramiç kazalarında, Yunanlıların tahliyelerinin

ardından yapılan arastırmalarda, kuyularda kafaları kör bıçakla kesilmis,

tasla ezilmis ve çesitli iskencelerle öldürülmüs insan cesetleriyle kör

288

bıçak, fes ve kemikler bulundugu, bazı cesetlerin hüviyetlerinin belirlenip

resimlerinin alındıgı, maktullerin büyük bir kalabalıkla cenaze

namazlarının kılınıp kabirlerine kondugu.

8 Ekim 1922

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Su‘be: Âsâyis

Husûsî: 358 H. U. M.

Anadolu'dan Yunanlıların ihracı

Hâriciye Nezâret-i Celîlesi Cânib-i Âlîsine

Ma‘rûz-ı çâkerleridir,

Yunanîlerin tahliyeden mukaddem Bayramiç kazâsı ahâlîsinden ba‘zılarını dürlü

dürlü iskencelerle sehîd eyledikden sonra kuyuya atdıkları istihbâr kılınmasıyla ahîren

icrâ edilen taharriyât netîcesinde bunların cesedleri kuyudan çıkarılarak lede't-teshîs

Ayvacık'ın Tuztası Türkmenlerinden Nesim oglu Veli ve Ma‘mûre nâhiyesinin

Çiçekli karyesi ahâlîsinden Çolak Ramazan ve Kayıklar [Kayıkîler] karyesinden

Karakas oglu Hüseyin bin _smail oldugu anlasıldıgı ve bunlardan baska teshîs

edilemeyen insan kemikleri ve altı aded fes bulundugu, Kal‘a-i Sultâniyye

Mutasarrıflıgı'nın is‘ârından müstebân olmus ve kezâlik Yunanîlerin tahliyeden evvel

Ezine kazâsında yapdıkları mezâlime dâ’ir Jandarma Taburu Kumandanlıgı'ndan

yazılup mezkûr mutasarrıflıkdan gönderilen raporun sûreti ile fotografîleri Yunan

mezâlimine canlı bir delîl olmak üzre leffen takdîm kılınmıs olmagla*. Ol bâbda emr

u fermân hazret-i men-lehü'l-emrindir.

Fî Safer sene [1]341 ve

Fî 8 Tesrîn-i Evvel sene [1]338 Dâhiliye Nâzırı

Nâmına Müstesâr

Bende

_mza

* Belgede sözü edilen foto¤raflar belge fotokopileri bölümünde verilmifltir.

289

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Livâ Jandarma Tabur Kumandanlıgı'ndan mevrûd 14 Eylül sene [1]338 târîhli

ve 4652/1382 numaralu raporun sûretidir.

Ezine kazâsı Yunanlılarca tahliye edildikden sonra mıntıka-ı mezkûrenin umûr

ve inzibâtını der‘uhde eden Türk jandarması esnâ-yı isgâlde îkâ‘ olunan fecâyi‘ ve

ta‘addiyât hakkında pek vâzıh ma‘lûmât istihsâline muvaffak olmus ve ez-cümle

elsine-i âmmede deverân eden sâyi‘âtın, iskence ve kıtâl gibi ma‘lûmâtın sıhhatini

âsâr ve delâ’iliyle tesbît eylemisdir. Hissiyyât-ı sahsiyyelerine maglûben irtikâb

eyledikleri fecâyi‘in mes’ûlün aleyhi olduklarını tahattur etmeyen Ezine isgâl kuvâsı

kumandanı, taht-ı isgâllerinde bulunan bi'l-umûm mevâkî‘de oldugu gibi anâsır-ı

_slâmiyyeyi kahr u tedmîr içün her dürlü vesâ‘ite mürâca‘at ile nazar-ı Hak ve halkda

kâbil-i afv olmayan ef‘âl-i cinâ‘iyyelerini tekrâr ve tevâlî etdirmislerdir. Ezine Ahz-ı

Asker Su‘besi Dâ’iresi'nin yüz elli metre garbındaki arâzî maktel hâlinde

kesfolunmusdur. Bu mevki‘de hafredilmis müte‘addid ve yek-digerine karîb çukurlar

dâhilinde henüz teshîsi kâbil olabilecek ecsâda tesâdüf edilmis, bir kısmının

fotografîleri alınarak Ezine Jandarma Takımı Kumandanlıgı'nın 12 Eylül sene [13]38

târîhli ve 1213 numaralu raporuyla tabura tevdî‘ edilmisdir. Çukurlardan çıkarılan

ecsâddan biri Ezine mülhakâtından Sıgırlı karyeli Emin oglu Hüseyin olup katlden

evvel telefon teliyle elleri baglanmıs ve fevka'l-âde tazyîk netîcesinde sehîd-i

merkûmun mafsal kemiklerindeki âsârı görülebilmisdir. Ecsâdın basları bıçakla

kesilmis ve gövdelerinin yanına vaz‘ ve defnolunmusdur ve medfende kanlı, kör bıçak

bulunmusdur. Sehrin simâl-i garbîsinde kâ’in kabristân kurbünde icrâ kılınan

taharriyât netîcesinde elbisesiyle bas asagı atılmıs ve tas tazyîkıyla katledilmis bir

cesede daha tesâdüf olunmusdur ki hüviyeti der-dest-i tahkîkdir. Sühedânın iskeletleri

ahâlî-i mahalliyyenin arzu ve mu‘âvenetiyle maktelden alınmıs ve Osmanlı sancagıyla

setr ve tezyîn edilen bir tabuta torba derûnunda vaz‘olunmus ve bir cemm-i gafîr ile

cenâze namâzı ba‘de'l-edâ ihtifâlât-ı lâyıka ile makber-i aslîlerine nakledilmisdir. Bu

bâbda tahkîkât ve taharriyât devâm etmekdedir. Alınacak ma‘lûmâtı müs‘ir raporun

takdîm edilecegi ma‘rûzdur efendim.

Aslına mutâbıkdır.

Mühür

BOA. HR. SYS. 2617/4- 25, 26, 27, 28, 29

290

YUNANLILAR TARAFINDAN KÖYLER_ YAKILDIGINDAN MÜLTEC_

DURUMUNA DÜSEN TRAKYALI MÜSLÜMANLARIN

İHTİYAÇLARI İÇİN TEDBİR ALINMASI GEREKTİGİ

Bulgaristan’a yakın olup Yunanlılar tarafından yakılan yirmi sekiz

Trakya köyü ahalisinden bine yakın Müslümanın Bulgaristan’a

sıgındıkları ve bunların Aydos’taki Müslüman köylerine yerlestirilmesine

çalısıldıgı, Saray’ın Güngörmez köyünden besi erkek yüzden fazla kadın

ve çocugun Istranca’ya iltica ettigi, bunların ifadelerinden; Yunanlıların

o civardaki Müslüman köylerini tamamen yakıp erkekleri hapsettikleri

veya öldürdükleri, kadınları da tecavüz ettikten sonra vahsice katlettikleri,

daglara sıgınabilen kadın ve çocukları bulup insanlıgın yüzünü kızartacak

sekilde bogazladıklarının anlasıldıgı, Büyük ve Küçük Manika köylerinin

de aynı akıbete maruz kaldıgı, Çerkesköyü ve Silivri’den daga kaldırılan

on dört Müslüman kızdan haber alınamadıgı, Trakya’nın on iki köy ve bir

kazasından bes yüze yakın Müslüman’ın Çatalca’nın bazı köylerinde

geçici olarak iskân ettirildigi, Istranca köyünde kalan Güngörmez,

Sultanbagçe, Safaalan ve Kavakdere köyleri mültecilerinin iaselerinin

Trakya Teavün Cemiyeti tarafından karsılandıgı, yeni tedbirler alınması

gerektigi.

10 Ekim 1922

Bâb-ı Âlî

Hâriciye Nezâreti

Umûr-ı Siyâsiyye Müdîriyyet-i Umûmiyyesi

Aded: 35508/250

Hulâsa: Bulgaristan'a ilticâ eden Trakya

Müslümanları

Melfûf: 1

Dâhiliye Nezâret-i Celîlesine

Ma‘rûz-ı çâkerânemdir,

Yunanlıların Trakya'nın her cihetinde îkâ‘ etmekde oldukları i‘tisâfât ve

mezâlim tahammül-güdâz bir dereceye geldigi ve bir takım Yunanlıların _slâm

köylerini ihrâka ve ahâlîsini katle basladıkları cihetle Bulgar hudûduna mücâvir

mahaller ahâlîsinden olup Yunanlılardan tahlîs-i girîbân edebilen Müslümanların

291

Bulgaristan'a ilticâ etmekde oldukları ve bunların adedi târîh-i is‘ârda bine bâlig

olmus bulundugu ve Küçük Tırnova'da bulunan mültecîlerden alınan istimdâd-kârâne

telgraflar üzerine Bulgaristan Basmüftîsi ve Mü’essesât-ı Vakfiyye Müdîri Mehmed

Efendilerle bi'l-müzâkere bir komisyon teskîline karâr verildigi ve mezkûr

komisyonun i‘âne derciyle mültecîlerin Aydos kazâsı dâhilindeki _slâm köylerine

yerlesdirilmesine gayret edecegi ve mültecîlerin bu sûretle tehvîn-i ihtiyâcâtı ancak bir

dereceye kadar kâbil olacagı cihetle Muhâcirîn Müdîriyyet-i Umûmiyyesince de

mültecîlere mu‘âvenetde bulunulması komisyon nâmına istirhâm edildigi

Bulgaristan'da menâfi‘-i Osmâniyyeyi himâyeye me’mûr _spanya Sefâreti ma‘iyyetine

me’mûr Sehbender Samel(?) Bey'den vârid olan tahrîrâtda is‘âr ve beyân kılınmakda

bulunmusdur. Küçük Tırnova'dan _brahim Mustafa, Mehmed Hayri ve kezâ mahall-i

mezkûrdan Mehmed Lira Aga tarafından istimdâdı hâvî altı yüz mülteci nâmına

kesîde edilen telgrafların mütercem sûretleri leffen takdîm kılınmıs ve keyfiyet Hilâl-ı

Ahmer Cem‘iyeti'ne de izbâr edilmis olmagla serî‘ân îfâ-yı muktezâsı menût-ı

himem-i aliyyeleridir. Ol bâbda emr ü fermân hazret-i men-lehü'l-emrindir.

Fî 10 Tesrîn-i Evvel sene [1]338 ve

Fî 17 Safer sene 1341 Hâriciye Nâzırı Nâmına

Müstesâr

Sevki

Bâb-ı Âlî

Hâriciye Nezâreti

Umûr-ı Siyâsiyye Müdîriyyet-i Umûmiyyesi

Küçük Tırnova'dan _brahim Mustafa ve Mehmed Hayri imzâlarıyla

29 Eylül 1922 târîhiyle Dâhiliye Nezâreti'ne gönderilen

telgrafın tercümesi

Yunanlıların i‘tisafât-ı müdhisesinden hayâtımızı kurtarmak üzre zevce ve

çocuklarımızla birlikde firâr etdik. Burada hüsn-i kabul gördük ve kurtulduk. Yirmi

sekiz köyümüzü harâb ve içimizden birçoklarını maktûl bırakdık. Ümîdsiz bir

hâldeyiz. Kırkkilise'nin Sazara karyesi, Kamila, Kurudere köylerinden altı yüz

Trakyalı mültecî nâmına imdâd ve mu‘âvenet taleb ediyoruz.

Küçük Tırnova'dan, Osmanlı Konsoloshânesi'ne Mehmed Ali Lira(?) Aga imzâsıyla

600 mülteci nâmına gönderilen telgrafın tercümesi

Köylerimizde varımızı yogumuzu bıraktıgımız cihetle evlâdlarımız açdır.

Serî‘ân ekmek göndermenizi ricâ ederiz.

292

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Emniyyet-i Umûmiyye Müdîriyeti

Umûm Jandarma Kumandanlıgı'ndan vârid olan

Çatalca Jandarma Taburu Kumandanlıgı'nın

30/9/[13]38 târîhli raporu sûretidir.

Mâdde 1- Saray kazâsının Güngörmez karyesi ahâlîsinden besi erkek ve

digerleri kadın, çocuk olmak üzre yüzü mütecâviz nüfûslu bir kâfilenin bugün perîsân

bir hâlde Istranca'ya ilticâ eyledikleri ve zabtolunan ifâdelerine nazaran kendi

karyeleri de dâhil oldugu hâlde o civârdaki _slâm köylerinin Yunanîler tarafından

kâmilen ihrâk ve erkekleri habs, katl ve imhâ edildigi ve kadınların da ırzlarına

tecâvüz olundukdan sonra kezâlik vahsiyâne bir tarzda katl ve imhâ edilmekde oldugu

ve dagların kadın, çoluk ve çocuk ile dolu bulundugu ve bu bî-çârelerin taharrî ve

der-desti içün daglara yayılan Yunan askerlerinin ellerine geçirdikleri Müslümanları

katl, kadın, erkek, çocuk demiyerek bî-rahmâne ve beseriyetin yüzünü kızartacak

sûretde bogazlamakda oldukları anlasılmısdır.

2- 27/9/[13]38 târîhinde Çerkesköy ahâlîsinden Hamza oglu Mehmed ve

Sivrilili Berber Mehmed ve Nalband Osman nâm sahısların kerîmeleriyle berâber on

iki genç kızın zâlim Yunan askerleri tarafından daga çıkarılarak simdiye kadar

avâkıb-ı hâllerinin mechûl kaldıgı istihbâr kılınmısdır.

3- Saray kazâsının Büyük, Küçük Manika karyelerinin Yunanlılar tarafından

ihrâk edildigi ve bu iki karye ahâlî-i _slâmiyyesinin birinci mâddede arzolunan

Güngörmez karyesi ahâlîsinin âkîbetine ugradıldıgı tahakkuk etmisdir.

4- Yunanlılar tarafından ihrâk edilüp ahâlîsi kısmen Istranca'ya ilticâ edebilmis

olan Safâalan karyesinin esyâ, hubûbât ve hayvanâtının Yunan efrâdı tarafından

Çerkesköyü'ne nakledilmekde oldugu müsâhede olunmusdur.

5- 30/9/[13]38 târîh ve 2/3240 numaralu raporla da arzedildigi üzre Yunanlıların

Sarkî Trakya ahâlî-i _slâmiyyesi hakkında tatbîk etmekde oldukları siyâset, _slâmların

tamâmen katl ve imhâsını istihdâf etmekde oldugu cihetle bu hâl-i dil-sûza serî‘ân

nihâyet verilmesi esbâbının sür‘at-i istikmâli ve külle-yevm Istranca'ya gelmekde olan

mültecîlerin adedi ân-be–ân tezâyüd etmekde oldugu cihetle iskân ve i‘âseleri içün

dâ’ire-i â’idesince âcilen tedâbîr-i lâzîme ittihâzının te’mîni kemâl-i ehemmiyyetle

ma‘rûz ve müsterhamdır.

Aslına mutâbıkdır.

293

Mühür

Çatalca Sancagı

Muhâcirîn Me’mûrlugu

Aded: 5

Fevka‘l-âde

Asâ’ir ve Muhâcirîn Müdîriyyet-i Umûmiyyesi Huzûr-ı Sâmîsine

Atûfetlü efendim hazretleri,

_skân su‘besi ifâdesiyle seref-vârid olup idâre-i âcîzî hesâb me’mûrlugu

tarafından el-yevm îfâ-yı vazîfede bulundugum Istranca karyesine irsâl kılınan ve 4

Tesrîn-i Evvel sene [13]38 târîhinde vürûd eden Fî 30 Eylül sene [13]38 târîh ve

52583 numaralu tahrîrât-ı sâmîleri arîza-i cevâbiyyesidir.

Yunanîlerin taht-ı isgâlinde bulunan Sultanbagçe karyesinden yirmi altı hânede

yetmis bes nüfûs ve Güngörmez karyesinden yirmi bir hânede yüz on sekiz nüfûs ve

Saray kazâsından dört hânede bes nüfûs ve Velimese karyesinden dört hânede yedi

nüfûs ve Dogancı karyesinden bir hânede bir nüfûs ve Kapaklı karyesinden iki hânede

üç nüfûs ve Safâalan karyesinden yetmis dokuz hânede üç yüz kırk yedi nüfûs ve

Küçük Manika karyesinden üç hânede üç nüfûs ve Sofular karyesinden yedi hânede

sekiz nüfûs ve Halaçlı karyesinden dört hânede yirmi nüfûs ve Pınarhisar'ın Kazan(?)

karyesinden bir hânede iki nüfûs ve Kapaklıpınar karyesinden bes hânede bes nüfûs

ve Kırkkilise'nin Kavakdere karyesinden üç hânede yedi nüfus ki cem‘ân yüz altmıs

bes hânede altı yüz bir nüfûsdan yüz on sekiz hânede dört yüz seksen bes nüfûs,

Çatalca'nın Terkos, Dayekadın, _ncegiz, Danamandıra, Sinekli, Ormanlı, Karacaköy,

Tarfa, Boyalık, Belgrad ve Gümüspınar karyelerinde muvakkaten iskân eylemek üzre

sevkedildikleri ve el-yevm Istranca karyesinde kalan Güngörmez ve Sultanbagçe ve

Safâalan ve Kavakdere karyelerinden gelen kırk iki hânede yüz on altı nüfûs

mültecîden ekserîsinin erkekleri Yunanlılar tarafından esîr edilen kadınlardan ibâret

olup cümlesinin istirâhatları te’mîn edildigi ve bu güne kadar olan i‘âselerinin Trakya

Te‘âvün Cem‘iyeti tarafından te’mîn etdirildigi ve pey-der-pey vürûd etmekde

bulunan mültecîlere mu‘âvenet ve teshîlât-ı lâzıme gösterilmek üzre el-yevm Istranca

karyesinde îfâ-yı vazîfe edilmekde bulunuldugu ve ba‘de-mâ vürûd edecekler

hakkında ayruca arz-ı ma‘lûmât edilecegi ve makâm-ı mutasarrıfî vâsıtasıyla

talebolunan, iskân faslına â’id havâlenâmenin tesrî‘-i irsâline müsâ‘ade buyurulması

ma‘rûzdur. Ol bâbda emr ü fermân hazret-i men-lehü'l-emrindir.

Fî 5 Tesrîn-i Evvel sene [1]338

Istranca Karyesinde

294

Çatalca Muhâcirîn Me’mûru

Hüseyin Yesar

BCA. 272 11 16 63 2

YUNANLILARIN, TEKİRDAG’IN HALAÇLI KÖYÜNDE KÖYLÜLERİ

SİDDETLE DÖVEREK EVLERİNDEN ATTIKLARI, SOKAKTA KALAN

KADIN VE ÇOCUKLARIN SOGUKTAN ÖLMEK ÜZERE

BULUNDUKLARI

Tekirdag’ın Halaçlı köyüne gelen Yunanlıların imam, köy muhtarı

ve ihtiyar heyeti azalarıyla halktan birçok kisiyi siddetli bir sekilde

dövdükleri, köylüleri evlerinden çıkararak kendi askerlerini

yerlestirdikleri, sokak ortasında kalan Müslüman ahaliden, üç yüz kadın

ve çocugun siddetli yagmurlardan ve soguktan ötürü ölmek üzere

oldugunun mültecilerin ifadelerinden anlasıldıgı.

16 Ekim 1922

Bâb-ı Âli

Dâhiliye Nezâreti

Asâ’ir ve Muhâcirîn Müdîriyyet-i Umûmiyyesi

Tahkîk-i Fecâyi‘ Su‘besi

Istrânca Muhâcirîn Me’mûru Yasar Efendi tarafından kesîde kılınan

5/6 Tesrîn-i Evvel sene [1] 338 târîhli ve kırkbir numaralu

telgrafnâmenin sûretidir.

Halaçlı karyesi _mamı Mehmed Efendi ile Muhtarı Feyzullah Çavus ve hey’et-i

ihtiyâriyye a‘zâlarından Çerkes Süleyman ve _smail oglu Arif ve Koca Hasan ve

Mehmed oglu Osman ve ahâlîden Pamuk Osman'ın Hâsim ve Ali Osman oglu

Hüseyin agaları Yunan askerleri siddetle darbetdikden sonra dâhile sevketdiklerini ve

ba‘dehu karyede kalan ahâlîyi hânelerinden çıkararak girmis oldukları, bin bes yüz

mikdârındaki askerlerini yerlesdirdikleri ve bu sebeble sokak ortasında kalan ahâlî-i

_slâmiyyeden üç yüzü mütecâviz kadın ve çocukların siddetle nüzûl eden

yagmurlardan ve hâsıl olan sogukların te’sîrinden cümlesinin telef olmak derecelerine

geldikleri ve genç kızların nâmûsları pây-mâl ve emvâlleri askerler tarafından yagma

295

edildigi gibi karye-i mezkûreden bu kerre gelen otuz dört nüfûs mültecînin

ifâdelerinden anlasılmagla bir an evvel tahlîsleri esbâbının istikmâline delâlet

buyurulması müsterhamdır. Fermân.

Aslına mutâbıkdır.

Mühür

Fî 16 Tesrîn-i Evvel sene [1]338

BOA. HR. SYS. 2617/2- 80

88

YUNANLILARIN UMURBEY, KATIRLI VE HAMİDİYE KÖYLERİNDEN

TOPLADIKLARI MÜSLÜMANLARIN BİR KISMINI AÇ-SUSUZ

BIRAKARAK VEYA SÜNGÜLEYEREK ÖLDÜRDÜKLERİ

Yunanlılar tarafından, Gemlik Tersanesi’nde çalıstırılmak üzere

Umurbey, Katırlı ve Hamidiye köylerinden elli üç Müslüman toplandıgı,

bunlardan bir kısmının, Yunanlıların Mudanya’ya geri çekildikleri sırada,

yolda açlıktan, susuzluktan, bitkinlikten veya süngülenerek öldürüldükleri,

bu kâfileden sag kalanların, Mihaliç ovasından geçerken yetmis kadar

Müslüman cesedi gördüklerini ve ovada yakılmadık köyün kalmadıgını

söyledikleri.

21 Ekim 1922

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

_dâre-i Umûmiyye-i Dâhiliyye Müdîriyeti

Umûmî: 27229

Husûsî: 374

Hâriciye Nezâret-i Celîlesi Cânib-i Âlîsine

Ma‘rûz-ı çâkerleridir,

296

Gemlik civârındaki Umurbey, Katırlı, Hamidiye karyeleri ahâlîsi miyânından

Yunanîlerce cebren toplanılarak Gemlik Tersânesi'nde çalıstırılan elli üç Müslümanın

hîn-i ric‘atda Yunanîler tarafından süngülü neferler arasında ve cebrî yürüyüsle

günlerce dolasdırılarak bunlardan bir kısmının yorgunluk ve susuzlukdan yollarda

kaldıkları gibi bir kısmının da askerler tarafından süngülenerek öldürüldükden sonra

otuz altı _slâmın Tekfurdagı'na [Tekirdag] götürüldügü ve kendilerine serbest

bulundukları teblîg kılınması üzerine 30 Eylül sene [1]338 târîhinde Dersa‘âdet'e

geldikleri ve ahâlî-i mezkûreden ma‘lûmâtlarına mürâca‘at olunan bir kaçının

zabtedilen ifâdelerine nazaran Eylül'ün besinci günü bir mülâzım kumandasında

olarak Umurbey karyesini saran otuz bes kisilik bir Yunan müfrezesinin köyden yüz

adam ve yüz hayvan verilmesini talebettigi ve bu mikdâr hayvan olmadıgı cevâbı

verilmesi üzerine müfrezenin elli altmıs kadar hayvan ve o mikdâr insan toplayarak

bunları muhâfaza altında Gemlik'e nakl ve orada vapur tahmîl ve tahliyesinde

istihdâm etdikleri ve Yunan asâkirinin Mudanya'ya dogru ric‘ata baslaması üzerine

isbu Müslümanların yirmi dört sâ‘atde bir peksimâd verilmek ve kat‘iyyen su

içirilmemek sartıyla cebren Mudanya'ya ve oradan da Tekfurdagı'na sevkolundugu ve

esnâ-yı râhda bunlardan bir kısmının susuzlukdan düserek kaldıkları gibi Mihaliç

Ovası'nda düsen iki arkadaslarının süngülendiklerini gördükleri ve mezkûr ovada

kâ’in muhâcir köyünden mürûrları sırasında katledilmis yetmis kadar Müslüman

cesedi müsâhede olundugu gibi mezkûr ovada yakılmadık köy kalmadıgı ve

Yunanîlerin ahâlî-i Müslime hakkındaki zulüm ve i‘tisâflarının gayr-i kâbil-i ta‘rîf

bulundugu anlasılmıs ve bu bâbdaki ifâde varakası leffen irsâl kılınmıs olmagla ol

bâbda emr ü fermân hazret-i men-lehü'l-emrindir.

Fî 27 Safer sene [1]341 ve

Fî 21 Tesrîn-i Evvel sene [1]338 Dâhiliye Nâzırı

Nâmına Müstesâr

Bende

imza

BOA. HR. SYS. 2617/2- 90

YUNAN ZULMÜ NEDENİYLE KÖYLERİNİ TERKEDEN

TRAKYA MÜSLÜMANLARININ ORMANLARA

VE DAGLARA DAGILDIKLARI

Yunanlıların Trakya’da Müslüman köylerine baskınlar yaparak

erkekleri kolları baglı olarak bilinmeyen yerlere götürdükleri, bu

zulümden korkuya kapılan Trakya ahalisinin köylerini terkle ormanlara

ve daglara dagıldıkları, Çorlu’ya baglı Kara Mehmed ve Bakırca köyleri

297

Müslüman ahalisinin bir kısmının Yunan karargâhı askerleri tarafından

katledildigi, yine Yunanlılar tarafından basılan Gelibolu’ya baglı Bigalı

kasabasıyla Yalova ve diger bazı köylerin Müslüman halkına iskence

edilip sekiz kisinin feci bir sekilde öldürüldügü.

22 Ekim 1922

Sifre Telgrafnâme

Bâb-ı Âlî

Dâhiliye Nezâreti

Sifre Kalemi

Mahreci: Çatalca

Târîh-i kesîdesi: 19 Eylül sene [13]38

Kaleme vürûdu: 20 minh Telefonla alınmısdır

Trakya ahvâline dâ’ir bir kaç günden beru vârid olan husûsî haberlere nazaran

Yunanlıların _slâm köylerine gece ve gündüz baskınlar yaparak ele geçirdikleri genç,

ihtiyâr bütün erkekleri, kollarını bagladıktan sonra bir semt-i mechûle sevketmekde

oldukları ve bu fecâyi‘in te’sîr ve tahrîkiyle kadın ve erkek bi'l-umûm Trakya ahâlî-i

_slâmiyyesinin köylerini terkederek daglara, ormanlara dagıldıkları, Istranca Hatt-ı

Fâsıl Bölügü'nden is‘âr kılınmısdır. Bu hâlin bir müddet daha devâmı hâlinde Sarkî

Trakya dâhilindeki nüfûs-ı _slâmiyye tamâmiyle heder olacagından nüfûs-ı

merkûmenin te’mîn-i hayâtına mütedâ’ir vazîfe-i milliyye ve târîhiyyenin îfâsı ne gibi

tedâbîr-i siyâsiyyeye muhtâc ise âcilen infâzına müsâ‘ade buyurulması ehemmiyetle

ma‘rûzdur.

Fî 19 Eylül sene [13]38

Mutasarrıf

Fevzi

Çatalca Mutasarrıflıgı

3904/407

Dâhiliye Nezâret-i Celîlesi Huzûr-ı Sâmîsine

Devletlü efendim hazretleri,

Çorlu'ya merbût Kara Mehmed ve Bakırca karyeleri ahâlî-i _slâmiyyesinin

Yunan karârgâh efrâdı tarafından katli‘âm edildigi haber alındıgından bahisle

istihbârât-ı vâkı‘anın ta‘mîki Sinekli Müdîriyeti'ne yazılmısdı. Müdîriyyet-i

mezkûreden alınan sifre telgrafnâmede fi'l-hakîka kurâ-yı mezkûre ahâlî-i

_slâmiyyesinin bir kısmı Yunanlılar tarafından katledilmis ve bir kısmının da firâr

298

sûretiyle tahlîs-i nefs edebilmis oldukları bildirilmekle arz-ı ma‘lûmât olunur. Ol

bâbda emr ü fermân hazret-i men-lehü'l-emrindir.

Fî 2 Rebî‘ü'l-evvel sene [1]341 ve

Fî 22 Tesrîn-i Evvel sene [1]338 Çatalca Mutasarrıfı

Fevzi

Kal‘a-i Sultaniyye Mutasarrıflıgı

Numara: 2

Dâhiliye Nezâret-i Celîlesine

Ma‘rûz-ı çâker-i kemîneleridir,

Sehr-i hâlin on altıncı gecesi Gelibolu sancagına merbût Bigalı kasabası ile

ba‘zı kurânın ve Kilidü'l-bahr'e karîb Yalova karyesi nin Yunanlılar tarafından

basılarak ahâlî-i _slâmiyyeye iskenceler icrâ edildigi ve mezkûr Bigalı ile Yalova'da

sekiz sahsın sûret-i fecî‘ada katledilmis oldukları mevsûkan istihbâr kılınmıs ve

Yunanlıların Trakya kıt‘asını terke mecbûr oldukları su sırada ahâlî-i _slâmiyye

hakkında irtikâb etdikleri vahset ve senâ‘atın mârrü’z-zikr mahallerde de tatbîkine

kalkısmaları der-kâr bulundugundan bahisle bu misillü mezâlime meydân

verilmemesi husûsu Kal‘a-i Sultâniyye _ngiliz _sgâl Kumandanlıgı'na bildirilmis

oldugu berây-ı ma‘lûmât arzolunur. Ol bâbda emr ü fermân hazret-i

men-lehü'l-emrindir.

Fî 22 Tesrîn-i Evvel sene [1]338

Kal‘a-i Sultaniyye

Mutasarrıfı

_mza

BOA. DH. KMS. 62/78

90

YUNANLILARIN TEK_RDAG’IN TAHL_YES_ SIRASINDA

MÜSLÜMANLARIN EMLAK VE AKARATINA

VERD_G_ ZARARIN TESB_T ED_LD_G_

Yunanlıların Tekirdag’ın tahliyesi sırasında Müslümanların sahip

oldukları emlâk ve akaratla cami, mescit, mektep vesaireye verdikleri

zarar ve ziyanın belirlenip cetvel halinde sunuldugu.

24 Subat 1923

299

Tekfurdagı [Tekirdag] cemâ‘at-ı _slâmiyyesinin mutasarrıf oldugu emlâk ve

akârâtla taht-ı idâresindeki cevâmi‘ ve mesâcid ve mekteb vesâ’ireye müte‘allik olup

tahliye esnâsında Yunanlılar tarafından îkâ‘ edilen zarâr u ziyâna â’id cedveldir

Kıymet

i Türk

lirası

Mutasarr

ıfı

Mevki‘î

Nev‘î

Kârgîr

veya

Ahsâb

Sûret-i

ihrâk veya

gasb ve

tahrîbât

Mütecâsirleri

40.000 Tekfurdagı

cemâ‘at-ı

_slâmiyyesi

Hükûmet

Konagı

civârı

Fevkânî ve

tahtânî bes

bâb magaza

Kârgîr Kundak

vaz‘ı

sûretiyle

kâmilen

ihrâk

Düvel-i

Mü’telife-i

Müttefika

hey’et-i

tahkîkiyyesi

hâzır

olmalarına

ragmen

hitâm-ı

tahliyyeden bir

hafta

mukaddem

Yunan askeri

ve çeteler

500 " " Sadırvan

caddesi

Eski Câmi‘-i

Serîf

Ahsâbdır Yagma

edilen halı

ve mobile

ve tahrîbât

Esnâ-yı isgâl

ve tahliyede

ikâme edilen

Yunan askeri

ve Rum

çeteleriyle

â’ileleri

1.800 " " Sâhilde Rüstem Pasa

Câmi‘-i

Serîfi

Kârgîr " " Kezâ

500 " " Hükûmet

Konâgı

caddesi

Orta Câmi‘-i

Serîf

" Kezâ Kezâ

200 " " Kara Kâtib

mahâllesi

Hasan

Efendi

Câmi‘-i

Serîfi

Ahsâbdır Kezâ Kezâ

100 " " _skender

Çavus

mahallesi

Servili

Mecsid-i

Serîfi

" Kezâ Kezâ

300

2.000 " " Tahmis

sokagı

Depo ittihâz

edilen

magaza

" Kursun ve

demir boru

ve çinko,

masa ve

kanepe ve

camlık ve

Dârü'l-eytam

musika

alâtı ve

karyola

bedelleri

Kezâ

500 " " _brâhim

Bey

mahallesi

Halvetî

dergâhı

" Tahrîbât Kezâ

300 " " Kurnalı

caddesi

Naksî

dergâhı

" Kezâ Kezâ

400 " " Yunus Bey

mahallesi

Yunus Bey

Mescid-i

Serîfi

" Kezâ Kezâ

5.000 " " Sâhilde Kebîr

Mekteb-i

_‘dâdî

" Kezâ Kezâ

300 " " Hacı İsa

mahâllesi

Kız Mektebi

binâsı

" Kezâ Kezâ

150 " " Behrâm

Re’îs

mahallesi

Behrâm

Re’îs

Mecsid-i

Serîfi

" Kezâ Kezâ

100 " " Bevvâb

Mehmed

Bey

mahallesi

Bevvâb

Mehmed

Bey Mescidi

Serîfi

" Kezâ Kezâ

200 " " Gazhâne

civârı

Halvetî

dergâhı

" Kezâ Kezâ

400 " " " " Server Ali

Baba

Türbesiyle

seyhin

iskânına â’id

hâne

" Kezâ Kezâ

3.000 " " Kurnalı

caddesi

Yirmi dört

bâb kirâ

hâneleri

" Kezâ Kezâ

301

400 " " Kömür

pazarı

Fethiye

Mektebi

" Kezâ Kezâ

55.850 Yekûn

Numara: 35

Ankara'da Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti

Hâriciye Vekâlet-i Celîlesine

Yunan askerleriyle çeteleri tarafından icrâ edilen ve Tekfurdagı [Tekirdag]

cemâ‘at-ı _slâmiyyesine â’id olan akârât ve cevâmi‘ ve mesâcid-i serîfe ile

mekteblerinin ihrâk ve tahrîbâtından ve muhteviyâtı olan mefrûsâtın gasb ve

yagmasından mütevellid zarar u ziyânın nev‘ ve müfredâtı bâlâda gösterildigi üzre elli

bes bin sekiz yüz elli Türk lirasından ibâret olmagla istihsâli esbâbının istikmâli

istid‘â ve ricâ olunur efendim hazretleri.

Fî 24 Subat sene [1]339

Tekfurdagı Cemâ‘at-ı _slâmiyye

Meclisi Re’îsi

Mehmed Adil

[ve diger a‘zâların imzaları]

Tekfurdagı cemâ‘at-i _slâmiyyesine â’id akârâtdan Yunanîlerin tahliyeden bir

hafta mukaddem Yunan askerleriyle çeteleri tarafından müste’cirlere â’id muhteviyâtı

gasb ve yagma edildikden sonra kundak vaz‘ı sûretiyle ihrâk olunan fevkâni ve tahtâni

bes bâb kârgîr magazanın fotografıdır*.

24 Subat sene [1]339- [1]923

Re’is-i Meb‘ûs-ı esbak

Mehmed Âdil

BOA. HR. SYS. 2604/64, 65

91

İZMİR’İN BERGAMA KAZASININ BAZI KÖY VE MAHALLELERİNİN

YUNAN İSGALİNDEN ÖNCE VE SONRAKİ NÜFUS VE EV MİKTARI

* Bu pasaj zikr olunan foto¤raf›n arka k›sm›nda mevcuttur.

302

_zmir’in Bergama kazasının Çamköy ve Pınar köyleriyle Kursunlu

ve Talatbey mahallelerinin Yunan isgalinden önce, kurtarıldıktan sonra

ve 1 Mart 1339 tarihi itibarıyla Müslüman ve gayr-ı Müslim nüfus ve ev

miktarını gösteren cetveller.

30 Mayıs 1923

Düsmandan _stihlâs Olunan Kasaba ve Köylere ‘id Nüfûs _statistigi[*]

Vilâyeti: Aydın, Livâsı: _zmir, Kazâsı: Bergama, Karyesi: Pınar

Cins ve

mezheb

_sgâlden

evvel

_stirdâd

esnâsında

_stihlâstan Subat sene

[1]339 gâyesine kadar

yeniden iskân

1 Mart sene

[1]339'daki

_lticâdan

avdet

sûretiyle

Mahall–i

aharden hicret

veya ilticâ

sûretiyle

Nüfûs

Hâne

Nüfû

s

Hane Nüfû

s

Hâne

Türk

Kürd

Arab

Çerkes

Lezgi

Çeçen

Asetin

Abaza

Arnavud

Bosnak

Sâ'ir ırklar

210 59 191 47 0 0 191 47

Yekûn 210 59 191 47 191 47

Rum

Ortodoks

Rum Katolik

Rum

Protestan

Ermeni

Gregoryen

Ermeni

Katolik

Ermeni

Protestan

Hay

Hozûm(?)

Ermeni

Ortodoks

Mûsevî

Yekûn

303

Cümle–i yekûn 210 59 191 58 [191] [47]

[*]Tablo orijinallerindeki yekûnlarda bazı tutarsızlıklar mevcuttur

Eger kasaba veya köy tahrîbâta ugramıs olanlar

_sgâlden

evvel

mevcûd

Düsman

tarafından

tamâmen

tahrîb ve

ihrâk edilen

Düsman

tarafından

kısmen

tahrîb ve

ihrâk edilen

_stihlâsdan

sonra

ta‘mîr ve

tecdîd

edilen

_stihlâsdan

sonra

insâ edilen

1 Mart

[13]39'da

mevcûd

1 Mart

[13]39'da

mevcûd

harâb

Mesken

aded

Mesken

aded

Mesken

Aded

Mesken

Aded

Mesken

Aded

Mesken

Aded

Mesken

Aded

59 12 10 10 47 12

_sgâlden mukaddem iki yüz on nüfûs, istirdâd esnâsında yüz doksan bir nüfûs,

kırk yedi hâne, fî 1 Mart sene [13]39: yüz doksan bir nüfûs, kırk yedi hâne, isgâlden

evvel mevcûd hâne elli dokuz, on iki hâne ihrâk, on hâne tahrîb, on hâne ta‘mîr ve

tecdîd edilmis. Fî 1 Mart sene minh: mevcûd kırk yedi hâne on iki hâne harâb

oldugunu nâtık isbu defter hükûmete takdîm kılındı. Fî 29 Mayıs sene [1]339

Bergama'nın Çamköy Karyesi

Hey'et-i _htiyâriyyesi

Mühür

Düsmandan istihlâs olunan kasaba ve köylere â’id nüfûs istatistigi

Cins ve

mezheb

_sgâlden

evvel

_stirdâd

esnâsında

_stihlâstan Subat sene

[1]339 gâyesine kadar

yeniden iskân

1 Mart sene

[1]339'daki

_lticâdan

avdet

sûretiyle

Mahall–i

âharden hicret

veya ilticâ

sûretiyle

Nüfûs

Hâne

304

Türk

Kürd

Arab

Çerkes

Lezgi

Çeçen

Asetin

Abaza

Bosnak

Arnavud

Sâ'ir ırklar

Acem

700

11

133

2

312

60

70

15

53 13 312

60

83

15

Yekûn 711 135 372 85 [53] [13] 372 [98]

Rum

Ortodoks

Rum

Protestan

Hay

Hozûm(?)

Ermeni

Ortodoks

Ermeni

Gregoryen

Ermeni

Katolik

Ermeni

Protestan

Musevî

Yekûn

Yekûn-ı

umûmî

711 135 372 85 53 13 372 85

Eger kasaba veya köy tahrîbâta ugramıs ise isbu cedvel doldurulacakdır

_sgâlden

evvel

mevcûd

mesken

adedi

Düsman

tarafından

tamâmen

tahrîb edilen

mesken

adedi

Düsman

tarafından

kısmen

tahrîb ve

ihrâk edilen

mesken adedi

_stihlâs

dan sonra

ta‘mir ve

tecdîd

edilen

mesken

adedi

_stihlâs

dan sonra

insâ edilen

mesken

adedi

Fî 1 Mart

sene

[1]339

mevcûd

ve

ma‘mûr

mesken

adedi

Fî 1 Mart

sene

[1]339

mevcûd

harâb

mesken

adedi

135 (?) 50 0 0 83 85

305

Mahallemizin isgâlden evvel mevcûd hâne mikdârıyla istirdâd esnâsında olan

mevcûd nüfûs ve hânenin düsman tarafından tahrîb ve ihrâk olunan hânelerin adedini

irâ’e cedvel bi't-tanzîm takdîm kılındı. Fî 30 Mayıs sene [1]339

Tal’at Bey Mahallesi Muhtarı

Mühür

Düsmandan İstihlâs Olunan Kasaba ve Köyleri[e] Â’id Nüfûs İstatistigi

İzmir Vilâyeti, Bergama Kazâsı, Livâsı(?) Kursunlu Mahallesi

Cins ve

mezheb

İsgâlden

evvel

_stirdâd

esnâsında

_stihlâstan Subat [13]39

gâyesine kadar

1 Mart sene

[13]39'daki

Nüfûs

Hâne

Nüfûs

Hâne

_lticâdan avdet

sûretiyle

Mahall–i âhara

hicret veya

ilticâ sûretiyle

Nüfûs

Hâne

Nüfûs Hâne Nüfûs Hâne

Türk

Kürd

Arab

Çerkes

Lezgi

Çeçen

Asetin

Abaza

Arnavu

d

Bosnak

Sâ'ir

ırklar

400

140

300

130

3 1 0 0 300

140

Yekûn 400 140 300 130 3 1 0 0 300 140

Eger köy ve kasaba tahrîbâta ugramıs ise su cedvel doldurulacakdır.

İsgâlden

evvel

mevcûd

mesken

adedi

Düsman

tarafından

tamâmen

tahrîb,

ihrâk edilen

mesken

adedi

Düsman

tarafından

kısmen

tahrîb ve

ihrâk edilen

mesken

adedi

_stihlâsdan

sonra

ta‘mîr ve

tecdîd

edilen

mesken

adedi

_stihlâs-dan

sonra insâ

edilen

mesken

adedi

1 Mart

[13]39'da

ki mevcûd

mesken

ma‘mûr

mesken

adedi

1 Mart

[13]39'da

mevcûd

harâb

mesken

adedi

306

140

140

10

10

0

0

0

0

1

1

131

131

9

9

_sbu cedvel münderecâtına muvâfık-ı hakîkat oldugunu tasdîk eyleriz

efendim.

Kursunlu Mahallesi Muhtâr-ı Evveli

Mühür

[ve ihtiyar hey’eti a‘zâlarının mühürleri]

BCA. 272 12 40 40 11

92

YUNAN İSGALİNE MARUZ KALAN YERLERDE YAKILAN VE

TAHRİP EDİLEN EVLERİN TAMİR VE İNSASI İÇİN

GEREKLİ TAHSİSAT CETVELİ

İzmir ve Bursa vilayetleriyle Aydın, Ertugrul, Eskisehir, İzmit,

Balıkesir, Kal’a-yı Sultaniyye, Kütahya ve Karahisar-ı Sahib livalarında

Yunan isgali esnasında yakılan ve tahrip edilen evlerin insası ve tamiri

için 1339 senesinde ayrılan tahsisatı gösteren cetvel.

12 Eylül 1923

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Umûr-ı Sıhhiyye ve Mu‘âvenet-i _ctimâ‘iyye Vekâleti

Mu‘âvenet-i _ctimâ‘iyye ve Dârü'l-eytâmlar

Müdîriyyet-i Umûmîyyesi

İskân Su‘besi

Aded: 43499/4492 Lef/2

İcrâ Vekîlleri Hey’eti Riyâset-i Celîlesine

23 Agustos sene []339 târîhli ve 6/2460 numaralu tezkire-i celîle-i

riyâset-penâhîleri cevâbıdır.

Yunan isgâline ma‘rûz kalan mahallerde ba‘zı mertebe ta‘mîrât ve insâ’ât icrâsı

ve açıkda bulunan ahâlîye nümûneleri vechile hâneler insâsı maksadıyla geçen sene

bes yüz bin lira tahsîs edilmis ve Mâliye büdcesine mevzû‘ olan isbu tahsîsâtdan

vilâyet ve mutasarrıflıklara vukû‘bulan tevzî‘âtı mübeyyin cedvel ile isbu tahsîsâtın

sûret-i sarfını mübeyyin mu‘âvenet-i ictimâ‘iyye ta‘lîmâtnâmelerinden bir nüshası

leffen arz u takdîm kılınmısdır. _sbu tahsîsât bi'l-hâssa açıkda kalan ve muhtâc-ı

mu‘âvenet ve ibâte bulunan halkın te‘mîn-i iskânları maksadına ma‘tûf oldugu cihetle

bu sene zarfında ayn-ı maksadla mikdâr-ı kâfî tahsîsât istihsâli mertebe-i vücûbda

307

görülmektedir. Havâli-i müstahlasadaki tahrîbâtın azameti muvâcehesinde hakkıyla

i‘mârât vücûda getirilmesi pek çok para sarfına mütevakkıf ve buna si‘a-i mâli

müsâ‘id olmayacagı der-kârdır. Ancak tedrîci bir ümrân ve tekâmülün ve en zarûrî

ihtiyâcât-ı iskâniyyenin te’mîni içün bu sene zarfında mikdâr-ı kâfi tahsîsât istihsâli

maksadıyla mukaddemâ mülhakâtdan celbolunan cedâvil ve ma‘lûmâtdan istinbâten

havâli-i mezkûrede vukû‘bulan tahrîbâtın derece ve mikdârına ve yalnız muhtâcîn

hânelerinin insâsı içün mahallerinden taleb olunan tahsîsâta dâ’ir tanzîm kılınmıs olan

bir kıt‘a cedvel leffen takdîm kılınmısdır efendim.

Fî 12 Eylül sene [1]339 Sıhhiye ve Mu‘âvenet-i

İctimâiyye Vekîli

İmza

308

Âgâh, Kırkkilise Müftî-i lâhıkı, Yunan

emellerine hizmet eden 195, 264

Ahmed, Abdullah Efendi oglu, Yunan

müfrezelerince darbedilen, Pazar k., Ezine

kz. 249, 250

Ahmed Aga, Hacı Halil Aga'nın mahdûmu,

Yunan askerleri tarafından darbedilen,

Bayramiç kz. 272

Ahmed Aga, Hamamcı, Yunanlılarca tevkif ve

darbedilen, Ezine kz. 169

Ahmed Aga, Laz oglu, Yunanlı askerler

tarafından para ve esyaları çalınan,

Umurbey k., Gemlik 97

Ahmed Aga, Muradlar k., Çanakkale 154

Ahmed Aga, Otelci, hemsiresi Aydın'ın isgali

sırasında sehid olan 74

Ahmed Aga, parası çalınan ve katledilen,

Hayrabolu 10

Ahmed, Ali Osman oglu, hayvanı çalınan,

Yahyaköy 235

Ahmed, Ali Ustazâde, Gördos ahalîsinden 246

Ahmed, Arabacı Hasan oglu, Aydın'ın isgali

sırasında sehid olan 74

Ahmed b. _smail, Bandırma simendüfer

memurlarından 291

Ahmed Bekârî, Gürcü, Ermeniler tarafından

kaçırılan, Umurbey k., Orhangazi kz. 113

Ahmed, Berber, Aydın'ın isgali sırasında sehid

olan 74

Ahmed Bey, Tirelizâde, Balıkesir tücarından 166

Ahmed Bey, Yeniköylü, ailesi Yunan

kumandanlıgınca tevkif edilen, Orhangazi

kz. 122

Ahmed Cevdet Bey, Kaymakam, Usak 280

Ahmed Çavus, Bâki oglu, iskenceye ugrayan,

Edirne 27

Ahmed, Çavus oglu Mehmed Efendi oglu,

Yunanlı askerler tarafından para ve

esyaları çalınan, Umurbey k.,Gemlik kz.

95

Ahmed, Çesmecik muhâcirlerinden, Rumlar

tarafından sehid edilen, _nöz kz. 28

Ahmed, Çolak Mehmed oglu, Yunan askerleri

tarafından zahiresi yakılan, Mersindere k.,

Salihli kz. 144

Ahmed, Durmus oglu, Kır bekçisi, Ahmedli 143

Ahmed Efendi, Bakkal, Yunanlı askerler

tarafından para ve esyaları çalınan,

Umurbey k., Gemlik kz. 96

Ahmed Efendi, Hasan oglu, Dimetokalı,

Tekfurdagı'nda mu‘allim, Yunanlıların

zulmünden Osmanlı Hükümetine iltica

eden 268

Ahmed Efendi, _mam, Gemlik kz. 214

Ahmed Efendi, Madenci, kerîmeleri,

Yunanlılarca katledilen, Ahmedli 59

Ahmed Efendi, Makineci, Yunanlılar tarafından

tutuklanan, Edirne 179

Ahmed Emin, Mu‘allim, Yunanlılar tarafından

tutuklanan, Aydın 53

Ahmed, Feyzi oglu, Yunanlı askerler tarafından

para ve esyaları çalınan, Umurbey k.,

Gemlik kz. 97

Ahmed, Gâzî Mehmed oglu, Yunanlı askerler

tarafından para ve esyaları çalınan

Umurbey k., Gemlik kz. 97

Ahmed, Hacı Ahmed oglu, maktûl, Sultaniye k.,

Armudlu n. 219

Ahmed, Hacı Osman oglu, Umurbey k., Gemlik

kz. 94

Ahmed, Hakanoglu, Yunanlılar tarafından

soyulan ve dövülen, Üvezpınar k., Yalova

kz. 207

Ahmed, Halil oglu, Yunanlılarca darb ve iskence

edilen, Mallıköy k., Biga kz. 234

Ahmed Hamdi Efendi, Tire kazâsı Müstantıkı

136

Ahmed, Hasan oglu, Yunanlılarca darb ve

iskence edilen, Çavusköy k., Biga kz. 234

Ahmed, Hüseyin oglu, Yunanlıların saldırısına

ugrayan, Bigadiç k., Balıkesir 159

Ahmed Hüseyin, Yunanlılar tarafından siddetle

dövülen, Bozviran k., Balıkesir 164

Ahmed, _bis oglu, para ve hayvanı gasbedilen,

Edirne 8

312

Ahmed, _bisoglu, Ermeniler tarafından kaçırılan,

Umurbey k., Orhangazi kz. 113

Ahmed, _brahim oglu, Yunan taarruzuna

ugrayanlardan, Çakmak (Eriklioba) k.,

Gönen kz. 160, 170

Ahmed _brahim, Yunanlılar tarafından siddetle

dövülen, Bozviran k., Balıkesir 164, 172

Ahmed, _psalalı, Rumlar tarafından sehid edilen,

_nöz kz. 28

Ahmed, _skender oglu, sehid edilen, Karasatı k.,

Kesan 23

Ahmed Kâmil, Kayıkcıogullarından,

Küçükkumla k. Gemlik kz. 204

Ahmed, Kızılcıkdere(Kızıldere)'den,

Yunanlılarca tevkif edilip, Milas'a sürülen

195, 263

Ahmed, Mehmed oglu, Büyükçekmece Jandarma

Takımı efrâdından 157

Ahmed, Mestan Mehmed oglu, Katledilen,

Kurudere k., Nif kz.,_zmir 136

Ahmed, Mevâzîn Halil oglu, Yunanlı askerler

tarafından para ve esyaları çalınan

Umurbey k., Gemlik kz. 96

Ahmed, muhâcirînden, Rumlar tarafından sehid

edilen, _nöz kz. 28

Ahmed Muhtâr, Hacı Asir Efendi hafîdi, Alaca

n., Gebze kz. 171

Ahmed, Murad mahdûmu, Yunan kumandanının

beraberinde götürerek Gemlik ile Kumla

arasında katlettigi 221

Ahmed, Muttalib oglu, Yunanlılarca sehid

edilen, Karasatı k., Kesan 23

Ahmed, Numan oglu Mustafa'nın, Yunanlılar

tarafından darbedilen, Pazar k., Ezine kz.

249

Ahmed, Resul oglu, Yunanlılarca daga

kaldırılan, Soylular k., Alaca n. Gebze kz.

171

Ahmed Re’is, Süleyman Reis oglu, Yunan

mezalimi hakkında ifade veren, Kapaklı k.,

Gemlik kz. 220

Ahmed, Rumlar tarafından katledilen, _shaklı k.

11

Ahmed, Sadıkoglu Rasidoglu, Yalova'nın

Üvezpınar Karyesi ahâlîsinden, Yunan

zulmü ile ilgili dilekçe veren 208

Ahmed, sanduk emîni, Yunanlılarca haksız yere

idama mahkum edilen ve sonradan

kurtulan, Lüleburgaz 194

Ahmed, sopalarla sehit edilen, Yalova 125

Ahmed, Terzi, Aydın'ın isgali sırasında sehid

olan 74

Ahmed, Yunan devriyesinin saldırısına ugrayan,

Tepecik m., Bayramiç 169

Ahmed Yusuf, Molla, iskenceye maruz kalan,

Karacebis k., Balıkesir 164, 172

Ahmedce karyesi, Tekirdag 6

Ahmedli, Salihli kz. 58, 59, 143, 177, 284

Ahresköy(?) karyesi, Aydın 62

Ahurköy karyesi, Aydın 62, 64

Ahurköy karyesi, Edirne 10, 20

Akbas karyesi, Balya 279

Akçahalil karyesi, Tekirdag 7

Akçakeçili karyesi, Ezine kz. 273, 274

Akçat karyesi, Karamürsel 174

Akdere karyesi, Demirci kz. 100

Akharim karyesi, Orhangazi kz. 115, 156, 170

Akhisar 90, 107, 145, 243, 245, 246, 251, 252,

253, 254, 257

— Bölügü 145

— Redd-i _sgâl Hey’eti 41

Akköy karyesi, Yalova kz. 120, 203, 239

Akmescid mahallesi, Edirne 18

Aksakal _stasyonu, Karesi 174

— muhâfızları 166

Aksehir, Tire 150

Aktopak, Vize 13

Akviran karyesi, Orhangazi 114

Alacalı nahiyesi, Sile 171

Alâeddin, Orhangazi esrafından 193

Alâeddin Efendi, Evren-i Kebîr karyeli, Rumlar

tarafından sehid edilen, Has k.,Edirne 27

313

Alâeddin Efendi, Rumlar tarafından sehid edilen,

_nöz 28

Alâeddin Usta, Nalband, Yunanlı askerler

tarafından para ve esyaları çalınan

Umurbey k.,Gemlik kz. 95

Alasehir, Manisa 105, 107, 177, 284

Alaton köyü 265

Alaybey karyesi, Malkara 16

Aleko, Agor oglu, Komisyoncu, hayvan

gasbeden 291

Aleksandros, Yüzbası, Yalova'daki Yunan kıt‘a-i

askeriyye kumandanı 125

Ali Aga, çocugu kaçırılmak istenen, Yörük k.,

Malkara 16

Ali Aga, sehid edilen, Karasatı k., Kesan 23

Ali Aga, Tüccâr Ömer'in, Yunanlı askerler

tarafından para ve esyaları çalınan, Gemlik

kz., Umurbey k. 95

Ali, Ahmed oglu, katledilen, Alasehir 138

Ali, Akçaoglu, Yunanlılarca katledilen, Pavlı k.,

Nazilli kz 147

Ali, Akhisar Belediye Re’îsi Vekîli 41

Ali, Ali Dayı oglu, Yunanlılarca katledilen,

Kapaklı k., Gemlik kz. 220

Ali, arabacı Hasan oglu, Aydın'ın isgali sırasında

sehid olan 74

Ali, Arhavili, Yunanlılar tarafından soyulan ve

dövülen, Yalova 207

Ali Arif, Yüzbası, Ezine Jandarma Bölügü

Kumandanı 181

Ali, Baslı oglu, evi yakılan, Mustafabey k., Sart

144

Ali, Bekir oglu, Arslanlı (Arslanî)dan,

Yunanlılarca kursuna dizilen, Nazilli 47,

146

Ali Bey, Ermeniler tarafından kaçırılan,

Orhangazi kz. 116

Ali Bey, Giridli, Aydın'ın isgali sırasında sehid

olan 75

Ali Bey, Giridli, Mamûre karyesinden, Ermeniler

tarafından kaçırılan, Orhangazi 116, 157

Ali Bey, Hacı Murad Bey ogullarından, Sıgırcı

k., Bandırma 168, 173

Ali Bey, Keresteci, evi Yunanlılarca basılıp

iskence edilen, Karsıyaka, Nazilli 79

Ali Bey, Manisa'da çiftligi yakılan 144

Ali Bey, Naibzâde, Çesme 87

Ali Bey, Telgraf Çavusu, Yunanlılarca

katledilen, Sarköy 11, 21

Ali Çavus, Kösedere Jandarma Karakol

Kumandanı Ezine kz. 163

Ali Çavus, tevkif edilen, Biga 163

Ali, çiftligindeki erzak ve hayvanatı gasb ve

ihrak edilen, Mahramlı k., _necik 7

Ali, Degirmenci, Rum çetecileri tarafından unu

gasbedilen, Vize 12

Ali, Adem oglu, Yunan taarruzuna ugrayan,

Eriklioba k., Gönen kz. 160

Ali, Dost Mehmedzâde, Küçükkumla k., Gemlik

kz. 204

Ali Efendi, Hatîb, sehit edilen, Yaglılar k.,_vrindi

n., Balıkesir 159

Ali Efendi, Cebbar oglu, Aydın'ın isgali sırasında

sehid olan 74

Ali Efendi, Emlâk Me’mûru, Rumlar tarafından

sehid edilen, _nöz 28

Ali Efendi, Hatîb, Yaglılar k., _vrindi n. 174

Ali Efendi, Mâliye tahsildârı, Aydın'ın isgali

sırasında sehid olan 74

Ali Efendi, Muallim, hanesinden esyaları

çalınan, Ezine kz. 250

Ali Efendi, Mülâzım, Salihli Ahz-ı Asker Su‘besi

zâbitliginden mütekâ‘id 144

Ali Galip Efendi, _mam, katledilen, Karacaali k.

223

Ali, Hacı Kadir oglu, Yunanlılarca evi yakılan,

Mustafabey k., Sart, Salihli kz. 144

Ali, Halilili karyesi korucusu, iskence neticesi

vefat eden, Ezine kz. 163

Ali Hasan, er, kursuna dizilerek öldürülen,

Nazilli kz. 47

Ali, Hasan oglu, Yunanlılarca kızı igfal edilen,

Hacıbekirler k., Bayramiç kz. 229

314

Ali, Haseki Ahmed oglu, Rumlarca sehid edilen,

Karasatı k., Kesan 23

Ali Hoca, zevcesi Yunanlılar tarafından

katledilen, Kumla k., Gemlik kz. 221

Ali Hüseyin, Eroglu, Yunanlılarca kursuna

dizilen, Nazilli 146

Ali, _brahim oglu, Yunan taarruzuna

ugrayanlardan, Çakmak (Eriklioba) k.,

Gönen kz. 160

Ali _brahim, Pristineli, Edirne Tevkifhânesinden

Milas'a sevkedilenlerden 265

Ali, _skeçe muhâcirlerinden, Bulgar askerleri

tarafından sehid edilen, _nöz kz. 28

Ali, Kafesci, Kırkkiliseden, Yunanlılar

tarafından tutuklanarak Milas adasına

gönderilen 263

Ali Kâhya, Arnavud, habsedilen ve iskence

netîcesi vefât edenlerden, Çorlu kz. 266

Ali, Kassâb, Rumlar tarafından sehid edilen, _nöz

28

Ali, Kavaklı, istila sırasında katledilen, Sarköy

11, 21

Ali, Kemer mahallesi muhtarı, Aydın'ın isgali

sırasında sehid olan 74

Ali, Kesan Belediye A‘zâsı 37

Ali, Kirçek(?), Aydın'ın isgali sırasında sehid